Leesplan: Gevolgen van afwijzing

Dag 1

Welke gedachten laat je binnen? 

Het begon met twee zoetjes in de koffie en thee.  

In mijn puberteit was ik een gezonde, wat stevige jonge meid met rondingen op de juiste plek. Ik hou van lekker eten en met gemak at ik twee borden leeg tijdens het avondeten. Ik kreeg op een gegeven moment een vriendje en hij begon opmerkingen te maken wanneer ik snoepte. ‘Pas op dat je niet te dik wordt.’ Zijn mening was belangrijk voor me dus besloot ik om zoetjes in plaats van suiker te gaan gebruiken. Ik was op zoek naar erkenning en als jonge meid wil je mooi en knap gevonden worden door je vriendje. 

Zo begon de strijd tegen de eetstoornis anorexia nervosa. Ik begon mezelf steeds meer te onthouden van lekker eten. En meer bewegen zou ook helpen aan een wat strakker lichaam. Het “monster” – want zo noem ik de ziekte – sloop heel langzaam binnen in mijn gedachten. ‘Niet te veel eten, je bent te dik, je bent lelijk, die andere vrouwen zijn knapper, je bent aangekomen.’ Vernietigend ging het “monster” te werk. Ik ging mezelf uithongeren en straffen wanneer ik niet aan mijn maatstaf voldeed. Wanneer ik een dropje gegeten had en in de spiegel keek, was ik in mijn ogen aangekomen. Ik moest dan gestraft worden met veel sportoefeningen om de calorieën weer te verbranden.  

Het “monster” hield me gevangen en het werd van kwaad tot erger. Ik woog nog maar 43 kg, zat onder de blauwe plekken en ik was vel over been. Ik belandde in de ziektewet, slikte antidepressiva en oxazepam.  

Je gedachten bepalen wie jij bent en dat weet de duivel. Dat is de plek waar hij je aanvalt met leugens, onzekerheden en angsten. Maar in Efeziërs 4:23 staat dat we elke keer weer ons denken kunnen vernieuwen.  

Misschien is jouw denken vertroebeld en heb je een laag zelfbeeld. Jouw spiegelbeeld is vervormd en je gedachten gevuld met leugens. Jij hebt de macht over jouw denken. Wat komt erbinnen en wat laat jij binnen? 

• Geloof niet elke gedachte. 
• Check uit welke bron je gedachte komt. Wat betekent dit voor jou en je gedachten? 

 

Dag 2

Schuldgevoelens

'Hoe in Godsnaam is het “monster” – anorexia nervosa - mijn leven gaan beheersen?', vroeg ik mezelf later af. Wat is de oorzaak van deze ziekte? Prestatiegerichtheid is altijd een strenge norm geweest vanuit mijn opvoeding, alleen het beste is goed genoeg. En ook het uiterlijke vertoon is altijd belangrijk geweest in onze familie. Waardering is er meer voor 'wat-je-doet' dan voor ‘wie-je-bent'. Waardering en acceptatie van anderen en hiervan afhankelijk worden was voor mij denk ik wel de oorzaak.  

Ik heb ook wel eens gelezen dat de manier waarop in het gezin met emoties wordt omgegaan ook een belangrijk element is die kan meespelen in het ontwikkelen van een eetstoornis. Wanneer verdrietig zijn een teken is van zwakte dan kan je de neiging hebben om emoties op te kroppen. Je zoekt andere uitwegen om emotionele spanningen kwijt te raken, te dempen of te onderdrukken. Bij mij was dit de eetstoornis. Maar dit kan zich ook uiten in allerlei andere verslavingen. Het jezelf ‘verdoven’ om maar niet te voelen wat je eigenlijk voelt, diep vanbinnen. Ik zie een eetstoornis ook als een verslaving, het vertoont hetzelfde gedrag. Ik was verslaafd geworden aan het uithongeren van mezelf, het calorieën tellen en begon zelfs te liegen tegen mijn dierbaren.  

Toen ik Jezus leerde kennen was het “monster” nog aanwezig. Er is vaak voor gebeden maar de gedachten en vooral de angst voor het dik worden waren niet 1,2,3 verdwenen. Het ging stap voor stap en duurde nog jaren voordat het “monster” volledig mijn leven verliet. ‘Vertrouwde ik God wel genoeg? Ik voel me namelijk nog steeds niet mooi en goed genoeg.’ Schuldgevoelens omdat ik nu weer bang was dat ik God niet genoeg vertrouwde en omdat ik ook mijn lichaam zo slecht behandeld had. Schuldgevoelens zijn gerelateerd aan angst en straf. 

 Psalm 32:1-2 Het is heerlijk als de Heer je heeft vergeven wat je verkeerd hebt gedaan. Het is   heerlijk als de Heer zegt dat je niet meer schuldig bent. 

Dit versloeg het “monster”! Ja ik heb mijn lichaam ontzettend slecht behandeld, Zijn schepping. Maar Hij heeft mij vergeven, ik mag vrij zijn van schuld. 

Ik wil je aanraden om vandaag Psalm 32 te lezen.  

Wat je ook verkeerd gedaan hebt praat erover met God. 

 

 

 

 

Dag 3

Slaaf zijn

Niet eten, obsessief bewegen en calorieën tellen. Het was een gewoonte geworden waartegen ik geen weerstand kon bieden. Mijn hele leven werd beheerst door de angst om niet aan te komen in gewicht. Doordat mijn lichaam – en geest – zo verzwakt was brak er een tijd aan dat ik alleen nog maar in bed kon liggen. Ik was op en kon helemaal niks meer. Alles om me heen was donker, letterlijk en figuurlijk. Dit heeft ook meerdere malen geleid tot zelfmoordgedachten.  

Een verslaving is een veel breder begrip dan veel mensen denken. Het gaat niet alleen om alcohol, drugs en tabak: je kunt in principe verslaafd raken aan sociale media, eten, gamen, gokken en zelfs aan activiteiten en mensen. Ik merk zelf dat ik best ‘verslavingsgevoelig’ ben. Mijn haat-liefdesrelatie met sociale media bijvoorbeeld. Het aantal ‘likes’ ging bepalen hoe ik me voelde. Het ging mijn eigenwaarde bepalen want wanneer ik niet veel respons kreeg, ging ik twijfelen aan mezelf. Verslavend gedrag maakt je afhankelijk van. Voorheen was het mijn gewicht, nu is dat de erkenning die ik denk te vinden op sociale media. Ik neem af en toe bewust afstand van sociale media om mezelf te beschermen.  

Wat zegt de bijbel over verslavingen? In Romeinen 8:15 staat dat wij geen geest hebben gekregen die van ons bange slaven maakt.  

God heeft ons Zijn Geest gegeven. Waarom is het voor ons dan toch zo moeilijk om echt afhankelijk van Hem alleen te zijn? Bij mij is de oorzaak een laag zelfbeeld, altijd op zoek zijn naar erkenning. Afhankelijk zijn van de meningen van de ander.  

Voor mij blijft het zo nu en dan een worsteling.  Wanneer ik in een omgeving ben waarin ik getriggerd word, dan merk ik dat het oude gedrag terugkeert. Daarom is het belangrijk dat je de juiste mensen om je heen hebt om dit gedrag volledig te kunnen overwinnen.   

Heb jij iets externs nodig om je zelfbeeld te voeden? Zo ja, wat voor tekort probeer je te vullen? 

Wat heb je nodig om dit patroon te veranderen? 

Door wie of wat word je getriggerd?  

 

 

 

Dag 4

Afwijzing 

Door een terugkerend patroon besloot ik om afstand te nemen van de kerk. ‘Oei, denk je nu misschien, je hoort als christen toch naar de kerk te gaan?’  

Ik leefde eigenlijk regelmatig in angst. ‘Was ik wel een goede christen? Maakte ik wel de juiste keuzes voor God?’ En ik zei ja tegen alles en iedereen binnen de kerk.  

Maar waar was God eigenlijk in dit hele verhaal?  

Ik geloof dat we allemaal uniek gemaakt zijn door God. De manier waarop God in jouw leven werkt, wil niet zeggen dat Hij dat op dezelfde manier bij mij toepast.  

De volgende vraag kwam telkens terug in mijn gedachten: 

‘Bewandel je jou weg of die van een ander?’ 

Bewandelde ik wel de weg die God voor mij had uitgestippeld of reisde ik “stiekem” mee op de weg van een ander? 

Doordat de kerken gesloten waren in het begin van de coronaperiode liet God me zien welke weg Hij met mij wilde bewandelen. Allereerst moesten de struikelblokken en blokkades van de weg opgeruimd worden. De paniekaanvallen en darmproblemen kwamen voort uit mijn onverwerkte emoties die jarenlang verdrongen en ontkend werden. God daarentegen liet zien dat ik moest gaan dealen met al die emoties. Ik had mezelf verloren in het aanpassen aan mijn omgeving. Ik leverde stukjes van mezelf in: mijn gevoel, manier van denken, mijn eigenwaarde en mijn mening. Gebed is absoluut een belangrijk onderdeel van het christelijke leven. Toch liet God me inzien dat professionele hulp inschakelen ook van belang kan zijn. Ik besloot daarom om naar een christelijke therapeut te gaan en er kwam verheldering door middel van onze gesprekken. Mijn worsteling kwam voort uit angst voor afwijzing.  

Afwijzing is ‘het gevoel niet gewenst te zijn’.  

God liet me zien dat ik geaccepteerd, gekend en geliefd ben maar het allerbelangrijkste was mijn zelfacceptatie! We zijn allemaal uniek gemaakt door God, geen van ons is hetzelfde.  

In Johannes 4 lezen we het verhaal van de Samaritaanse vrouw.  

Omdat zij geen Jood was wees iedereen haar af, behalve Jezus.  

 

Door afwijzing ontstaan persoonlijke problemen en verslavingen. 

Herken je jezelf in mijn verhaal? 

Welke afwijzing heb je ervaren in je kinderjaren en jeugd? 

Praat erover en zoek hulp! 

Bewandel jou weg met God! 

 

 

Dag 5

Jezelf vergeven

Na jarenlang geworsteld te hebben met minderwaardigheidsgevoelens en het “monster” kwam er een moment dat ik mezelf moest vergeven. Al die tijd mezelf straffen en ik voelde totaal geen liefde. Daarna kwamen de schuldgevoelens want ik was immers zo slecht geweest voor mijn eigen lichaam. In 1 Korintiërs 6:19 zegt God dat ons lichaam een tempel is van de Heilige Geest.  

Toen ik God speciaal hiervoor om vergeving vroeg, maakte Hij me duidelijk dat ik mezelf moest vergeven voor alles wat ik mijn lichaam en geest had aangedaan. Dit was moeilijk! Het was een proces waarin allerlei gevoelens naar boven kwamen denk hierbij aan angst, afwijzing, schuld, bitterheid, ontevredenheid en schaamte.  

Onlangs keek ik de documentaire “Emma wil leven “terug. Het verhaal gaat over een jong meisje die vecht met het “monster” maar helaas deze strijd heeft verloren en is overleden. Ik herkende bepaalde gedragsuitingen die werden overheerst door angst, schaamte en schuld.  

Na het kijken van de documentaire kreeg ik een gevoel van dankbaarheid. God liet me zien dat ik mezelf vergeven had. Jezelf vergeven is niet hetzelfde als vergeten. Het vergeven van jezelf is het laten varen van de dingen die jij jezelf verwijt, zodat je verder kan gaan met God. Hij heeft ons allang vergeven en deze dingen achter zich gelaten, moeten wij dit dan ook niet doen?  

Ik blijf een vrouw die er mooi uit wilt zien maar het grootste verschil is dat ik mezelf nu geaccepteerd heb. Ik verwijt mezelf ook niet meer dat ik destructief geweest ben voor mijn lichaam. Stap voor stap leer ik om naar mijn lichaam te luisteren en het te koesteren. Het is de tempel van de Heilige Geest met hier en daar wat oneffenheden maar in Zijn ogen perfect!  

God heeft jou vergeven en Hij wil je vrijzetten van al die angst en schuld die jou nog gevangenhoudt. Misschien worstel je ook met een soort van “monster", weet dat Hij die in jou leeft groter is (1 Joh 4:4). 

Waar voel jij je schuldig over? 

Waar mag jij jezelf voor vergeven? 

Wat houd je hierin tegen? 

 

 

 

 

Leesplan: Vrij zijn van meningen

Dag 1

Wie ben ik?

Ik ben in twee verschillende culturen opgegroeid. Mijn vader is van Molukse afkomst en mijn moeder is Nederlands. De vragen ‘wie ben ik, wat ben ik’ speelden een grote rol in mijn leven. Voor mijn gevoel hoorde ik nergens echt bij. En ergens bij horen was nu juist wat ik het liefste wilde.

Als klein kind heb ik altijd zo mijn best gedaan om mij aan te passen naar de wensen van beide families. Ik geef vaak het voorbeeld van een kameleon. Zoals een kameleon zijn huidskleur aanpast aan zijn omgeving, zo paste ook ik mijn gedrag aan naar de twee culturen waarin ik leefde. Er ontstond verwarring.

In mijn puberteit ging ik me afzetten tegen de normen en waarden van de Molukse cultuur. Molukse vaders zijn streng en vooral de dochters moeten in het gareel worden gehouden. Je mag de familienaam niet te schande maken. Dus word je als meisje klein gehouden.

Wie ik was werd bepaald door de meningen en verwachtingen van anderen. Ik was ontzettend onzeker en ontwikkelde een minderwaardigheidscomplex. Ik voelde me niet goed genoeg en al zeker niet geliefd. Ik dacht die waardering en liefde van anderen te moeten verdienen. ‘Als ik alles doe wat die ander van mij verwacht dan hoor ik erbij en vinden ze me aardig'.

Het is menselijk dat wij graag ergens bij willen horen. We hebben sociale contacten nodig. We zijn door God hiervoor gemaakt, om verbinding te maken met anderen. Maar wanneer je door angst voor afwijzing krampachtig blijft 'pleasen', dan kom je jezelf vroeg of laat tegen.

Wat zegt God in de Bijbel over wie wij zijn in Zijn ogen?

"Voor God stond dat al vast, hoewel zij nog niet eens geboren waren en geen goed of kwaad hadden gedaan. Daardoor was duidelijk dat God nooit iemand kiest op grond van diens daden, maar omdat Hij hem riep." (Romeinen 9:12-13)

God houdt van ons om wie wij zijn want Hij heeft ons gemaakt. Best moeilijk te begrijpen omdat we in een maatschappij leven waarin 'wie jij bent' bepaald wordt door wat je doet.

Reflectie:

Twijfel je aan jezelf of je wel goed genoeg bent. Hangt jouw eigenwaarde af van de meningen van anderen?

Lees de tekst in Romeinen 9:12-13 en herhaal het een paar keer. Laat elk woord landen in je hart.

God heeft jou uitgekozen om wie jij bent en niet om wat je doet.

Dag 2

Jouw woorden

Ik kijk in de spiegel en ik moet concluderen dat ik aangekomen ben. Mijn lichaam is in de afgelopen jaren veranderd door de overgang. Op zo'n moment baal ik wanneer ik naar mezelf kijk.

Op mijn negentiende kwam de eetstoornis anorexia nervosa in mijn leven. Door de gevoelens van minderwaardigheid vond ik mezelf niet mooi genoeg. Ik vond mezelf te dik en begon met afvallen en obsessief sporten. Dit ging op een gegeven moment zover dat ik mezelf ging uithongeren.

"Jij bent dom. Dat gaat je nooit lukken. Je bent dik." Allemaal woorden die ooit, meerdere keren tegen mij als kind, zijn uitgesproken. Ik ging geloven in al deze woorden. Inwendig zei ik ze na: ’Ik ben lelijk, dik en stom. Het gaat me nooit lukken'. Het gevolg was dat ik naar die woorden ging leven. Jakobus vergelijkt onze tong met een bit in de mond van een paard of het roer van een schip (Jak 3:3-4). Onze tong bepaalt hoe wij leven. Volgens deze verzen uit Jakobus hebben onze woorden invloed op onze toekomst.

De eetstoornis werd mijn houvast. Ik was eindelijk ergens goed in. Bijvoorbeeld in het afslaan van de bitterballen of het stukje taart op een verjaardag.

De oorzaak van de eetstoornis was een zeer negatief zelfbeeld. Als kind werd ik gekleineerd en ik geloof dat mijn spiegelbeeld hierdoor misvormd raakte. Zoals in Jakobus staat, was mijn leven vergiftigd door mijn eigen negatieve woorden en de gedachten die ik over mezelf had.

Wie zie jij wanneer je in de spiegel naar jezelf kijkt? En welke woorden spreek jij over jezelf uit?

In Spreuken 18:21 (BGT) staat: "Woorden kunnen goed doen of kwaad doen. Denk dus goed na voordat je iets zegt."

Dit jaar hoop ik vijftig jaar te worden en eerlijk is eerlijk, ik merk dat het soms nog lastig is om te accepteren dat mijn lichaam veranderd is. Maar mijn negatief zelfbeeld heeft plaats moeten maken voor de woorden van God over mijn leven:

Je bent waardevol.

Je bent kostbaar.

Je bent geliefd.

Je bent mooi.

Je bent uniek.

Je mag er zijn.

Reflectie:

Ik wil je vragen om elke dag een lief – positief - woord uit te spreken tegen/over jezelf. Misschien vind je het lastig en voel je het niet. Blijf oefenen want de woorden die jij uitspreekt hebben kracht. Je zult zien dat je verandering gaat zien in jouw eigen spiegelbeeld.

Dag 3

Bij wie zoek jij erkenning?

Op oudejaarsavond 1997 koos ik voor God. Het geloof was niet helemaal nieuw voor mij. Ik ging als kind op zondag vaak mee met mijn opa en oma naar de Nederlandse hervormde kerk. Toch had ik geen persoonlijke relatie met God.

Ik was op zoek naar erkenning en liefde, had hier in verschillende hoeken naar gezocht maar niet gevonden. Op deze oudejaarsavond begon mijn avontuur met God.

Als een naïeve, onzekere en zeer kwetsbare jonge vrouw - hunkerend naar erkenning - maakte ik kennis met de kerk. Ik keek op naar de mensen die veel Bijbelkennis hadden en uren staken in hun stille tijd met God. Zo wilde ik ook zijn, een ‘vurige christen’.

Na jaren op deze manier te leven kwam ik erachter dat ik uiteindelijk iemand wilde zijn die ik zelf niet was. Ook nu werd mijn leven bepaald door verwachtingen – en meningen- van anderen. Een oud patroon. Ik liet me leiden door wat de ander van mij vond en niet door hoe God mij zag als persoon. Ik werd geestelijk afhankelijk van mensen uit de kerk. Wanneer zij iets niet goed vonden voor mij, dan luisterde ik hiernaar.

Begrijp me niet verkeerd! In die vierentwintig jaar heeft God ontzettende mooie dingen gedaan en heeft Hij mij gedragen en gezegend in moeilijke situaties.

"Probeer ik met mijn boodschap mensen te plezieren, of God te plezieren? Probeer ik het mensen naar de zin te maken? Als ik zou proberen om mensen te plezieren, zou ik geen echte dienaar van Jezus zijn." Galaten 1:10 (BasisBijbel)

Ik las deze tekst en het kwam binnen omdat ik me zo herkende in de tekst. Waarom hecht ik zoveel waarde aan de mening van een mens en niet aan Gods liefde voor mij? Ik nam een drastisch besluit: Afstand nemen van de kerk om dichterbij God te komen. Dit klinkt waarschijnlijk onlogisch. Ik had geen andere keus, ik moest ‘loskomen’ van de mensen uit de kerk. Na al die jaren mezelf verloochend te hebben. Op een gezonde manier mezelf terugvinden in Hem. Ja zeggen tegen God en nee tegen de meningen en verwachtingen van de mensen.

Reflectie:

Bij wie zoek je erkenning, en op welke manier doe je dat?

Wie moet jou gelukkig maken, vind je?

Dag 4

Wees niet bang

In het proces waarin ik momenteel zit word ik flink met mezelf geconfronteerd. Na jaren niet mijn eigen mening durven te geven en mezelf afhankelijk opstellen van anderen leer ik nu naar binnen te keren. Op zoek naar mijn authentieke ik, degene die God gemaakt heeft zoals Hij het bedoeld heeft. Niet langer meer leven met een masker op. Maar zijn wie ik daadwerkelijk ben. Geconfronteerd worden met jezelf is niet altijd even fijn. De mindere leuke versie van jezelf komt naar boven, zo ook de beste versie van jou, Gods versie.

Ik kom erachter dat ik jarenlang verkrampt geleefd heb, mentaal maar ook fysiek. God heeft me laten zien waar mijn onderliggende klachten (verstijving van spieren, hyperventilatie en mijn chronische darmaandoening) vandaan komen. Door het niet altijd luisteren naar mijn lichaam en het niet aangeven van mijn grenzen. Ik wilde door iedereen gezien, geliefd en geaccepteerd worden. 'Keer naar binnen en luister', zei God. Ik ben in stilte gaan luisteren, naar God maar tegelijkertijd ook naar mijn eigen ik. Naar binnen keren betekent teruggaan naar jouw ziel waar je God ontmoet, de Heilige Geest.

Ik moest gaan voelen. Niets verschuilen achter vrome taal, Bijbelteksten of andere vluchtroutes. Welke emoties zaten nog altijd diep verscholen in mijn binnenste? Het gevoel achter al deze emoties was ANGST.

Angst om er niet bij te horen.

Angst om afgewezen te worden.

Angst om iemand anders te kwetsen.

Angst voor confrontatie.

Angst om mensen te verliezen.

Angst om niet goed genoeg te zijn.

Wanneer je leeft met angst – soms onbewust- kom je nooit tot je doel. Angst houd je gevangen, angst verlamt. Je gaat vanuit afwijzing keuzes maken - en relaties aan - in plaats van dat je dit vanuit je hart doet.

"Heer, U kent mij door en door. U weet alles van mij, waar ik ook ben. U weet alles wat ik denk." Psalm 139:2 (BasisBijbel)

Hij kent ons door en door want Hij is onze maker. Wie houden wij dan voor de gek? Precies, onszelf! Maar God is genadig en liefdevol en zegt keer op keer: ’Kom maar het is oké'.

Reflectie:

Sta jezelf emoties toe, stop ze niet weg. Boos zijn, of bang, of verdrietig, het is oké! Het geeft ruimte en het lucht op.

‘Ik ben gemaakt voor U, geschapen voor Uw liefde. Om bij U te zijn in intimiteit, was Uw oorspronkelijke plan met mij. Ik wil terug, breng mij terug naar Eden.’

Een stukje uit het prachtige lied Terug naar Eden van Eline Bakker.

Een luistertip voor deze dag.

Dag 5